Sıkça Sorulan Sorular
Tohum Otizm Vakfı tarafından yürütülen çalışmalar ve faaliyet alanlarıyla ilgili sizden gelen soruları ve cevapları bulabilirsiniz.
Kaç Yaşından İtibaren Çocuğumla Uygulamalı Davranış Analizi (UDA) Uygulayabilirim?
UDA’ya dayalı öğretim uygulamalarının hemen her yaştaki otizmli bireye iletişim, ilişki kurma, oyun becerileri, toplumsal beceriler, okulda başarı sağlama, mesleki beceriler, ince-kaba motor beceriler ve uyumsal davranışlar gibi pek çok becerinin öğretiminde etkili olduğunu ortaya koyan yüzlerce çalışma vardır. Dolayısıyla çocuğunuz otizm tanısı aldığı andan itibaren UDA’ya dayalı uygulamalarının başlatılması önemlidir. Özellikle erken çocukluk döneminde erken ve yoğun davranışsal müdahale almış çocukların yaklaşık yarısının bilişsel ve uyumsal becerilerde tipik gelişim gösteren akranlarıyla aralarındaki açığı kapadıkları gözlemlenmiştir.
Uygulamalı Davranış Analizi (UDA) Uygulamaları Çocukları Robotlaştırıyor mu?
UDA uygulamalarıyla ilgili yanlış inançlardan biri ‘çocukları robotlaştırdığı’ yönündedir. Ancak bu varsayım doğru değildir. Otizmli bireyler tipik özellikleri açısından belirli bir rutine göre hareket etme, tekrarlayıcı davranışlar sergileme, monoton ve tek düze bir ses tonu kullanma ve jest mimiklerle konuşmalarını koordine etmede sıkıntılar yaşamaya eğilimlidirler. Bu özellikler bireyin robotlaşması şeklinde algılanabilir ancak UDA tam tersi otizmin tipik özelliklerini şekillendirmek, var olan becerilerini geliştirmek ve yeni beceriler kazandırmak üzerine uygulanmaktadır.
Uygulamalı Davranış Analizi’ni (UDA) Kimler Uygulayabilir?
UDA hizmetleri psikoloji, özel eğitim veya ilişkili alanlardan mezun kimseler tarafından sunulabilir. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde bu hizmetler UDA konusunda lisansüstü düzeyde ya da sertifika eğitimi almış kimseler tarafından yürütülmektedir. Türkiye’de Tohum Otizm Vakfı, Amerika’da bulunan Princeton Çocuk Gelişim Enstitüsü’nden aldığı know how ile eğitmenlerine davranış analistliği becerilerini kazandırılmaktadır. Bu becerileri kazanan eğitmenler Vakfın okulunda uygulamalı davranış analizinin tüm unsurlarını uygulamaktadırlar. Ayrıca bu konudaki bir diğer girişim ise Anadolu Üniversitesi (www.anadolu.edu.tr) Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde açılan ve Engelliler Araştırma Enstitüsü (eae.anadolu.edu.tr) öğretim üyeleri tarafından yürütülen Otizmde Uygulamalı Davranış Analizi Tezli ve Tezsiz Yüksek Lisans Programı’dır. Bu programların amacı Türkiye’de otizmli bireylere yönelik terapi/sağaltım sunacak, otizmli bireylerin topluma kazandırılması ve toplumun bu anlamda bilinçlendirilerek kamuoyu yaratılmasında yardımcı olacak olan uzmanların yetişmesini sağlamaktır.
Bu tür çabaların artması ve programların yaygınlaşması, kapsamlı sertifika programlarının düzenlenmesi ülkemizde otizmli çocuk ve ailelere nitelikli hizmetlerin sunulabilmesinde ve model teşkil etmesinde önemlidir.
Uygulamalı Davranış Analizi (UDA) ile Oyun Becerileri Öğretilebilir mi?
UDA ilişki kurma, oyun becerileri, toplumsal beceriler öğrenme, okulda başarı sağlama, toplumsal yaşama katılım gibi pek çok alanda beceri arttırmak üzere kullanılan bilimsel dayanaklı bir yöntemler bütünüdür. Oyun becerileri UDA uygulamalarıyla erken yaştan itibaren otizmli çocuklara öğretilmektedir. Oyun becerileri ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve ev ortamında uygulayabileceğiniz yöntemleri öğrenmek için Tohum Otizm Vakfı Eğitim Portalı’nın “Temel Becerileri Kazandırmak” başlıklı bölümünden “Oyun Oynama” modülünü incelemenizi öneririz.
